Maussible
Helleborus foetidus
Ranunculaceae
Àutri noum : Braio-de-loup, Erbo-dóu-fiò, Cist, Pisso-can, Marsiblo.
Noms en français : Hellébore fétide, Pied de griffon.
Descripcioun :Planto que flouris d'ouro à la fin de l'ivèr. Fai de meno de cascavèu emé de bord vióulet (fotò), soun li sepalo. Li fueio soun forço retaiado.
Usanço :Lou maussible à l'age-mejan èro emplega pèr lucha contro la foulié. E i'a pas gaire pèr sougna li bèsti gasta pèr de vipèro. Siegue en fretant la pèu emé li fueio, siegue en faguènt un "setoun" : la cambo o la racino de maussible èi rintrado souto la pèu pèr faire uno poustèmo que tiro lou mau (O. Madon).
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Helleborus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Helleborus foetidus L., 1753
Agufié(-roso)
Rosa dumalis
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Nom en français : Églantier commun.
Descripcioun :Aquel agufié, Rosa dumalis, trachis dins li relarg mountagnous e roucaious. Douno d'èr à Rosa canina, mai èi bèn mens coumun. Èi mai rabasset, emé de fueio souvènt verdalo e de flour pus acoulourido, roso vivo. La diferènci founso èi de vèire dóu coustat de l'ourifice calicinau qu'èi mai grand (>1/4 de la larjour, vèire la fotò). Aquel agufié-roso, presenta aqui èi Rosa dumalis s.s. (sènso glando sus lou pecou, dènt di fueioun coumpausado e sènso péu souto li fueio).
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Roucaio
- Espinas
- Tepiero seco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Rosa dumalis Bechst., 1810